Fincher, Ostlund, Aster, Chazelle, McDonagh, Anderson, Aronofsky, bracia Dardenne, Scott, Bellocchio, Mendes, Ozon… między innymi ci bez wątpienia znakomici reżyserzy dostarczyli nam w tym roku nowe filmy. I wszyscy oni rozczarowali. Oczywiście było wśród tegorocznych premier sporo naprawdę znakomitych filmów (o nich za chwilę), ale trudno nie odnieść wrażenia, że był to rok raczej pełen rozczarowań niż zachwytów. Ale wśród tych najlepszych są i debiutanci, i uznani twórcy. Ale z najlepszej dziesiątki tylko Scorsese może pochwalić się statusem niekwestionowanego mistrza. Czyżby był to rok przesilenia, w którym raczej rodzą się i dojrzewają przyszli mistrzowie niż czas spełnień?

Złota dziesiątka

1. Tar, reż. Todd Field

To bardzo niepozorny film. Kino dla cierpliwych. Choć od samego początku czuć jakąś majestatyczność tej historii. W końcu bohaterka jest zdecydowanie ponadprzeciętna. Lydia Tar jest światowej sławy kompozytorką i dyrygentką, która prowadzi bodaj najlepszą orkiestrę na świecie – berlińską. Do tego realizuje się również na terenie kultury popularnej, jest jedną z nielicznych EGOT-ów. Nie googlujcie, to postać całkowicie fikcyjna. Zbyt doskonała, by istnieć. Czytaj dalej.

2. Spider-Man: Poprzez multiwersum, reż. Joaquim Dos Santos, Kemp Powers

Twórcy zresztą sztukę ostatniego stulecia nie tylko dobrze znają, ale też rozumieją. W pewnym momencie pada: „Czy to jest sztuka?”, na co Gwen przytomnie odpowiada: „tak, jeśli o tym rozmawiamy”. To tylko moment, jedna z wielu słownych przepychanek w filmie, ale pokazuje, że to filmowe dzieło sztuki nie jest przypadkiem. Zrobili go ludzie całkowicie świadomi tego, co robią, jak robią i po co. I zrobili to wybitnie. Czytaj dalej.

3. John Wick 4, reż. Chad Stahelski

’John Wick 4′ to czysty ruch (kamery i wewnątrz kadru), gra świateł, barw, wyszukanych kompozycji i niezwykłych konceptów. Jest w tym realizm filmów braci Lumiere i fantasmagoryczna wyobraźnia Georges’a Meliesa. Jest wszystko to, co swoiste dla kinematograficznego medium. Wszystko za co je kochamy. I co zawsze będzie w cenie. Czytaj dalej.

4. Całe to piękno i krew, reż. Laura Poitras

Wielowątkowa, rozpisana na kolejne dekady historia rodziny, sztuki i niezgody na zło. Kino zaangażowane i o byciu zaangażowanym. Formalnie perfekcyjne, z hipnotyzującą bohaterką i niezwykle istotną historią do opowiedzenia.

5. Prześwietlenie, reż. Cristian Mungiu

Rumuńska prowincja, lasy pełne niedźwiedzi, brak pracy i perspektyw. Są za to imigranci zarobkowi ze Sri Lanki, którzy nagle dają lokalnej społeczności nowy sens życia – pragnienie, by wyrzucić obcych z ich ziemi. Mungiu kolejny raz prześwietla rumuńskie społeczeństwo, nie mając dla własnych krajach za wiele sympatii. Czytaj dalej.

6. Aftersun, reż. Charlotte Wells

‘Aftersun’ jest o wielu rzeczach (o dorastaniu, o budzeniu się seksualności, o rodzicielstwie, o relacjach z rodzicem i pewnie wielu innych kwestiach, w czym, zresztą, upatruje jego wielką siłę), ale dla mnie jest przede wszystkim o uważności. Czytaj dalej.

7. Czas krwawego księżyca, reż. Martin Scorsese

To, że Martin Scorsese jest wielkim reżyserem, czuć w każdym kadrze jego nowego filmu. Ale mam wrażenie, że to bardziej film na zadany temat. Ważny, potrzebny i intrygujący co prawda, ale taki, który trzeba odrobić, a nie uczynić z niego coś więcej. Czytaj dalej.

8. Blisko, reż. Lukas Dhont

„Blisko” to czuły i delikatny film o czułości i delikatności. Dhont, który dał się już poznać od tej samej strony debiutancką „Girl”, trzyma się blisko bohaterów, jest uważny i cierpliwy. Szczególnie dba o wiarygodność emocji, ani przez chwilę jednak nie popadając w uczuciowy szantaż. Czytaj dalej.

9. How to Have Sex, reż. Molly Manning Walker

Takiej imprezy nie było w kinie od czasu „Spring Breakers”. U Walker można poczuć ten sam hedonistyczny vibe, te same młodzieńcze emocje i – przede wszystkim – brak jakiegokolwiek osądu. Młodym ludziom na wakacjach przygląda się z dystansem, trochę jak dzikim zwierzętom w ich habitacie. Z równym zaciekawieniem i sympatią. Czytaj dalej.

10. Sundown, reż. Michel Franco

Zazwyczaj mi nie po drodze z filmami Michela Franco. Albo są zbył dosłowne, efekciarskie, jak „Nowy porządek”, albo zbył fabularnie wydumane jak „Córki Abril” czy nazbyt minimalistyczne, graniczące z banałem jak w „Opiekunie”. Sam się więc zdziwiłem, że „Sundown” naprawdę mi się podobało. Choć na pierwszy rzut oka sporo tu z wcześniejszych filmów Meksykanina. Czytaj dalej.

Srebrna dziesiątka

11. Podejrzana, reż. Park Chan-wook

12. Pamfir, reż. Dmytro Sukholytkyy-Sobchuk

13. Niedźwiedzie nie istnieją, reż. Jafar Panahi

14. Barbie, reż. Greta Gerwig

15. Oppenheimer, reż. Christopher Nolan

16. Dream Scenario, reż. Kristoffer Borgli

17. Granice miłości, reż. Tomasz Wiński

18. Reality, reż. Tina Satter

19. Dungeons & Dragons: Złodziejski honor, reż. Jonathan Goldstein, John Francis Daley

20. Holy Spider, reż. Ali Abbas

Brązowa dziesiątka

21. Mów do mnie, reż. Danny Philippou, Michael Philippou

22. Strażnicy Galaktyki vol. 3, reż. James Gunn

23. Cicha dziewczyna, reż. Colm Bairéad

24. Na dnie, reż. Emma Seligman

25. Przejścia, reż. Ira Sachs

26. Sisu, reż. Jalmari Helander

27. Mój sąsiad Adolf, reż. Leon Prudovsky

28. Duchy w Wenecji, reż. Kenneth Branagh

29. Siostrzeństwo świętej sauny, reż. Anna Hints

30. Poprzednie życie, reż. Celine Song

Bez szału:

31. Saint Omer, reż. Alice Diop

32. Zabójca, reż. David Fincher

33. W trójkącie, reż. Ruben Ostlund

34. Między nami żywiołami, reż. Peter Sohn

35. Bo się boi, reż. Ari Aster

36. Babilon, reż. Damien Chazelle

37. Duchy Inisherin, reż. Martin McDonagh

38. Igrzyska Śmierci: ballada ptaków i węży, reż. Francis Lawrence

39. Indiana Jones i artefakt przeznaczenia, reż. James Mangold

40. Asteroid City, reż. Wes Anderson

41. Nyad, reż. Jimmy Chin, Elizabeth Chai Vasarhelyi

42. Flash, reż. Andy Muschietti

43. Air, reż. Ben Affleck

44. Gorące dni, reż. Emin Alper

45. Kokainowy miś, reż. Elisabeth Banks

46. W gorsecie, reż. Marie Kreutzer

47. Wieloryb, reż. Darren Aronofsky

48. Chłopiec z niebios, reż. Tarik Saleh

49. Godland, reż. Hlynur Pálmason

50. Katedra, reż. Ricky D’Ambrose

51. Nostalgia, reż. Mario Martone

52. Rodeo, reż. Lola Quivoron

53. Tori i Lokita, reż. Luc Dardenne, Jean-Pierre Dardenne

54. Tetris, reż. Jon S. Baird

55. Gra Fortuny, reż. Guy Ritchie

56. Blue Jean, reż. Georgia Oakley

57. Maestro, reż. Bradley Cooper

58. Napoleon, reż. Ridley Scott

59. Infinity Pool, reż. Brendon Cronenberg

60. Bielmo, reż. Scott Cooper

61. Porwany, reż. Marco Bellocchio

62. Saltburn, reż. Emerald Fennell

63. Mission: Impossible – Dead Reckoning – Part One, reż. Christopher McQuarrie

64. Chora na siebie, reż. Kristoffer Borgli

65. Disco Boy, reż. Giacomo Abbruzzese

66. Kawałek nieba, reż. Michael Koch

67. Przetrwanie, reż. Rolf De Heer

Tak złe, że aż dobre i po prostu złe

68. Imperium światła, reż. Sam Mendes

69. Fair Play, reż. Chloe Domont

70. Królowa wojownik, reż. Gina Prince-Bythewood

71. Peter von Kant, reż. Francois Ozon

72. Mała syrenka, reż. Rob Marshall

73. Splendid Isolation, reż. Urszula Antoniak