Najlepsze 2018 – kino światowe

Zestawienia / 1 stycznia, 2019

Najlepsze 2018 – kino światowe

Niektórzy mają jeszcze wątpliwości, ale kolejne zestawienia nie pozostawiają złudzeń. Oscary są faktycznym wyznacznikiem tego, co najlepsze w światowej kinematografii. Aż dziewięć filmów z pierwszej dziesiątki otarło się, albo prawie na pewno otrze się o nominacje Akademii – czy to w zeszłym czy obecnym roku. To nie znaczy, że wielkie festiwale straciły na znaczeniu. W Złotej dziesiątce jest przecież również tryumfator Wenecji i najciekawsze tytuły z Cannes czy Sundance. Ale to bardziej niż o światowej kinematografii, świadczy o Oscarach i w ogóle Hollywoodzie, gdzie rzadziej niż w latach ubiegłych produkuje się filmy, które przez długie lata swoją epickością i realizacyjnym rozmachem zdobywały serca Akademików. Od kilku lat rządzi Sundance, autorzy, wybitne rzemiosło, wrażliwość i oryginalność, a gusta członków Akademii w coraz większym stopniu stają się zbieżne z opiniami krytyków. A to tylko oznacza, że wielkie studia chętniej i odważniej stawiają i stawiać będą na ryzykowne, małe i autorskie produkcje – ku zadowoleniu nas wszystkich! Z drugiej strony jednak szturmem do elity smaku przedzierają się typowe blockbustery, z filmami superbohaterskimi na czele. W zeszłym roku karierę robił oryginalny „Logan: Wolverine”, a w tym „Czarna Pantera” i „Spider-Man: Uniwersum” – szczególnie ten drugi wyniósł poziom tego typu kina na niespotykane dotąd wyżyny. Wszystko wskazuje na to, że 2019 rok wcale nie będzie się pod tym względem różnił od poprzedniego!

Złota dziesiątka:

1. Roma

Alfonso Cuaron musiał wrócić do Meksyku, by nakręcić arcydzieło. W „Romie” garściami czerpie ze swoich wspomnień, dzięki czemu potrafił stworzyć sugestywny, żywy, pełen szczegółów obraz świata sprzed czterdziestu lat. A przy tym porzucenie Hollywood dało mu totalną artystyczną wolność, którą spożytkował najlepiej, jak mógł. Nakręcił nieśpieszny, minimalistyczny, intymny portret kobiety, w której losach jak w kałuży odbijają się znacznie większe problemy społeczne, polityczne i emocjonalne. Czytaj dalej.

2. Trzy billboardy za Ebbing, Missouri

Mildred Hayes jest wkurzona. I ma powody – od ponad roku miejscowa policja nie ruszyła z miejsca śledztwa w sprawie brutalnego zabójstwa jej nastoletniej córki. Właśnie dlatego wykupuje miejsce na tytułowych billboardach i rozwiesza plakaty, w których grzecznie pyta miejscowego komendanta, dlaczego nic nie zrobił w interesującej ją sprawie. „Trzy billboardy za Ebbing, Missouri” pod pozorami czarnej komedii opowiadają wyjątkowo przejmującą historię o sile miłości, pracy żałoby i wewnętrznej przemianie. Czytaj dalej.

3. Nić widmo

Okazuje się, że masło, gęsta śmietana, jajka w koszulkach, dżem, bekon i ciasteczka znakomicie nadają się do wyrażania miłości. Podobnie zresztą jak silne torsje. Historia miłości Reynoldsa Woodcocka i Almy zaczyna się bowiem od zamówienia wyjątkowo sutego śniadania. Nie ma więc co się dziwić, że musi zakończyć się spazmatycznymi wymiotami. Obie sceny – z początku „Nici widmo” i z jej końca – idealnie oddają kompleksowość uczuć, zszywających bohaterów tak różnych jak łączone materiały na projektowanych przez Woodcocka sukniach. Czytaj dalej.

4. Niemiłość

Zimowa plucha, padający śnieg, gołe korony drzew – świat filmu Zwiagincewa przeszyty jest lodowatym chłodem. Obumarła przyroda jest odzwierciedleniem relacji, jakie łączą ukazanych w „Niemiłości” ludzi. Trudno byłoby dać wiarę przeżywanym przez bohaterów emocjom, gdyby nie zostały pokazane przez reżysera w tak niezwykle realistyczny sposób – na zimno. Zwiagincew nie sięgnął po dramatyczne gesty, do minimum ograniczył emocjonalne kłótnie, wcale nie miał zamiaru epatować rozpaczą. Chłód pozbawionych miłości ludzi emanuje z drobnych gestów, pojedynczych słów, zdradzających obojętność, codziennych nawyków, których nikt już nie bierze za symptomy atrofii strefy emocjonalnej. Czytaj dalej.

5. Pierwszy człowiek

„Łatwiej polecieć na księżyc, niż uporać się ze śmiercią dziecka” – tak w skrócie można opisać „Pierwszego człowieka” Damiena Chazelle’a. To nie jest film pokroju „Grawitacji”, ani nawet „Apollo 13”, choć znajdziemy w nim imponujące wizualnie sceny kosmicznych podróży, a krew niejednokrotnie zamarznie nam podczas seansu. To dzieło łączące skalę makro z mikro – bohaterowie wyruszają w odległe zakątki kosmosu, ale największe dramaty pozostają niewypowiedziane i nazbyt bliskie. Chazelle przygląda się, jak jego bohater robi wielki krok na drodze ku przejściu procesu żałoby, który dla ludzkości praktycznie nie ma znaczenia. Czytaj dalej.

6. W ułamku sekundy

Genialnie poprowadzony, pomyślany i zagrany portret kobiety doznającej nagłej i przytłaczającej straty. Jej mąż i sześcioletni synek giną w zamachu bombowym w centrum Hamburga. Akin skupia się na emocjach bohaterki, ale również skrupulatnie przedstawia proces sądowy. „W ułamku sekundy” jest przykładem kina skupionego na wyjątkowo mocnych uczuciach, które stają się nie tylko sprawą prywatna, ale odbijają się w nich również mentalne stany współczesnych społeczeństw. Czytaj dalej.

7. Tamte dni, tamte noce

Guadagnino ponownie zabrał nas do Włoch na wakacje – znowu kusi atrakcyjnymi ciałami, buduje erotyczne napięcie i wciąga w grę pożądania. Jednak tym razem całkowicie eliminuje ze swojej historii jakąkolwiek wulgarność, gwiazdorski blichtr czy fabularne atrakcje w postaci trupów w basenie, jak to miało miejsce w „Nienasyconych”. „Tamte dni, tamte noce” to czysta zmysłowość, młodzieńcze pożądanie, słońce, smaki, zapachy i niekończące się wakacyjne kąpiele w okolicznych rzekach i jeziorach. Film Guadagnino jest intensywny jak wspomnienie niezapomnianego, wyjątkowego czasu z przeszłości, może z czasów młodości, gdy wszystko przeżywało się bardziej. Nie bez powodu czas akcji nie został umieszczony we współczesności, lecz we wczesnych latach 80. Czytaj dalej.

8. Spider-Man: Uniwersum

Jeśli ktoś miał jeszcze wątpliwości, to po tym roku wie już na pewno: nie ma obecnie w kinie popularnym ważniejszego zjawisko niż filmy superbohaterskie. To właśnie one stają się odbiciem najważniejszych zmian w kulturze, proponują nowe formy narracji oraz serwują najbardziej spektakularne i dochodowe blockbustery. Wiedzieliśmy to już po seansach „Czarnej Pantery” i „Avengers: Wojna światów”, ale niespodziewanie największy przełom przyniósł film, który wydawał się znajdować gdzieś na peryferiach głównego nurtu marvelowskiego uniwersum: wybitny animowany „Spider-Man: Uniwersum” Boba Persichettiego, Petera Ramseya i Rodneya Rothmana. Czytaj dalej.

9. Climax

Noe zrobił to ponownie. Wymieszał ze sobą ciężkie narkotyki, szaleństwo, krew, mocz, brud i obrzydzenie, by zaserwować je widzom niczym przepyszną sangrię. Po takim drinku wymioty i kac murowane, ale kto by nie chciał wziąć udziału w imprezie, której nie przeżył nikt! Czytaj dalej.

10. Narodziny gwiazdy

Trudno o bardziej adekwatny tytuł dla filmu, w którym doszło do narodzin nie jednej, a dwóch gwiazd: na kinematograficznym firmamencie niespodziewanie rozbłysnął Bradley Cooper jako znakomity reżyser oraz oczywiście Lady Gaga jako niemniej wspaniała aktorka. „Narodziny gwiazdy” to film ze wszech miar zaskakujący: udowadnia bowiem, że jest sens przekładać hollywoodzką klasykę na współczesny język oraz odkrywa w przywołanym duecie pokłady wrażliwości i umiejętności, których być może nikt się po nich nie spodziewał. Czytaj dalej.