10 najlepszych filmów 17. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty

Kolejna znakomita edycja festiwalu za nami. Przyniosła ona tak wiele bardzo dobrych filmów, że nie byłem w stanie upchnąć ich wszystkich do najlepszej dziesiątki. Bardzo mało było rozczarowań, za to sporo odkryć – w tym również polskiej produkcji. Być może zabrakło aż tak wielkiego olśnienia, jakie przyniosła w zeszłym roku „Sieranevada”, ale za to większa liczba filmów trzymała wysoki poziom. Żeby oddać sprawiedliwość kilku tytułom, które zasługują na docenienie, ale nie załapały się do dziesiątki, przyznałem kilka wyróżnień:

Nagroda za najbardziej zaskakujący, najzabawniejszy i najbardziej artystycznie spełniony film oświatowy jaki kiedykolwiek widziałem: „Photon”, reż. Norman Leto

Nagroda za bycie największym pozytywnym zaskoczeniem sekcji konkursowej: „Western”, reż. Valeska Grisebach

Nagroda za znakomite połączenie afrykańskich wierzeń z zachodnią popkulturą: „Nie jestem czarownicą”, reż. Rungano Nyoni

 

Najlepsza 10 festiwalu:

10. Dzikie róże, reż. Anna Jadowska

Młoda kobieta mieszka na prowincji wraz z matką i dwójką dzieci. Właśnie wróciła z Warszawy ze szpitala. Niczego o niej nie wiemy, dopiero każda kolejna scena dodaje coś do jej obrazu. Jadowska tak zbudowała narrację, by nieustannie operując niedopowiedzeniami, budować napięcie i nie dawać szans widzom na łatwe ocenianie głównej bohaterki. Czytaj więcej.

9. Happy End, reż. Michael Haneke

Potwierdziły się pogłoski, że to jedna ze słabszych pozycji w filmografii Hanekego – ale to nie zmienia faktu, że „Happy End” jest bardzo dobrym filmem. Czuć, że austriacki mistrz znakomicie wie, gdzie znajduje się nerw współczesności i potrafi uderzyć tam, gdzie najbardziej boli. Tym razem opowiedział o wielopokoleniowej, dobrze sytuowanej francuskiej rodzinie, którą trawią zamiatane pod dywan wielkie dramaty i rozdmuchiwane do niebotycznych rozmiarów małe tragedie. Czytaj więcej.

8. Po tamtej stronie, reż. Aki Kaurismaki

Kaurismaki kolejny raz udowodnił, że do zrobienia znakomitego kina wystarczy humor i wielkie serce. „Po tamtej stronie” jest kwintesencją oryginalnego stylu tego fińskiego reżysera, który postanowił po swojemu skomentować niezwykle palący problem przybywania do Europy kolejnych fal uchodźców z Bliskiego Wschodu. Ograniczoną do minimum fabułę rozpisał na kilku bohaterów o wyjątkowo smutnych twarzach. Czytaj więcej.

7. Mięso, reż. Julia Ducournau

Wszyscy jesteśmy kanibalami miłości. A przynajmniej tak wynika ze znakomitego debiutu Julii Ducournau. Miłość łączy się z bólem i zostawia trwałe ślady, łączy się przecież również z fizycznym łaknieniem cudzych ciał, odciska swoje fizjologiczne piętno – wiąże się z bólem pierwszego razu, napięciem pożądania, narastającym podnieceniem. O tym wszystkim i nie tylko, bo wykorzystywana metafora jest o wiele bardziej pojemna, opowiedziała Francuzka w niezwykle oryginalnym „Mięsie”. Czytaj więcej.

6. Ptaki śpiewają w Kigali, reż. Joanna Kos-Krauze, Krzysztof Krauze

Film małżeństwa Krauze ma ambicje oddania za pomocą kolorów, kadrowania, dźwięków i relacji międzyludzkich doświadczenia traumy. Dwie bohaterki – polska ornitolog i Rwandyjka – uciekają z kraju ogarniętego ludobójstwem do Polski. Ocalenie nie oznacza jednak szczęścia. Krauzowie skupiają się na biurokracji, zawiłościach prawa uchodźczego, problemach, które spotykają młodą Rwandyjkę z uzyskaniem azylu i prawa stałego pobytu. Jednak w równym stopniu, a może przede wszystkim, starają się oddać stany emocjonalne dwóch straumatyzowanych kobiet. Czytaj więcej.

5. A Ghost Story, reż. David Lowery

Film Davida Lowry’ego to rzadki przykład kina barokowego i nie mam tu na myśli wyjątkowo wybujałej formy. Ta zresztą w tym przypadku jest akurat wyjątkowo oszczędna, zbliżająca się momentami do minimalizmu slow cinema. „A Ghost Story” to film o przemijaniu, śmierci i marności ludzkiego żywota. Amerykanin wymyślił niezwykle oryginalny koncept, który w poetycki, i nie pozbawiony humoru, sposób podjął ten odwieczny problem. Czytaj więcej.

4. Manifesto, reż. Julian Rosefeldt

Intelektualna podróż po ideach, koncepcjach i sztuce XX wieku. Erudycyjna uczta, która prowokuje, inspiruje, dekonstruuje, polemizuje i bezkarnie drwi. Rosefeldt dokonał tego sięgając po najbardziej znane i wpływowe manifesty zeszłego stulecia. Wcielająca się w 13 różnych postaci, Cate Blanchett cytuje między innymi Marksa, Marinettiego, Le Corbusiera, Virilio, Godarda czy von Triera. Te sławne słowa zestawione zostają za każdym razem z krótką scenką, stającą się nowym kontekstem, w zaskakujący sposób podejmując dyskusję z wpisanymi już do kanonu wypowiedziami. Czytaj więcej.

3. W ułamku sekundy, reż. Fatih Akin

Genialnie poprowadzony, pomyślany i zagrany portret kobiety doznającej nagłej i przytłaczającej straty. Jej mąż i sześcioletni synek giną w zamachu bombowym w centrum Hamburga. Akin skupia się na emocjach bohaterki, ale również skrupulatnie przedstawia proces sądowy. „W ułamku sekundy” jest przykładem kina skupionego na wyjątkowo mocnych uczuciach, które stają się nie tylko sprawą prywatną, ale odbijają się w nich również mentalne stany współczesnych społeczeństw. Czytaj więcej.

2. The Square, reż. Ruben Ostlund

Film Ostlunda jest satyrą, wyśmiewającą przywary kuratorów, artystów, dziennikarzy, ale również zwykłych przechodniów czy pracowników fizycznych. Istotnym jest, że Szwed wcale nie krytykuje, jak mogłoby się wydawać, sztuki współczesnej – jest bezlitosny dla rynku, jego mechanizmów, ludzi funkcjonujących w branży, ale w żadnym momencie nie wyśmiewa samego artyzmu, który mógłby przecież stać się tak łatwym celem szyderstwa. Ostlunda interesują ludzie, którzy, jak jeden mąż, wydają się być pogrążeni w mentalnym kryzysie. Czytaj więcej.

1. Niemiłość, reż. Andriej Zwiagincew

Zimowa plucha, padający śnieg, gołe korony drzew – świat filmu Zwiagincewa przeszyty jest lodowatym chłodem. Obumarła przyroda jest odzwierciedleniem relacji, jakie łączą ukazanych w „Niemiłości” ludzi. Trudno byłoby dać wiarę przeżywanym przez bohaterów emocjom, gdyby nie zostały pokazane przez reżysera w tak niezwykle realistyczny sposób – na zimno. Zwiagincew nie sięgnął po dramatyczne gesty, do minimum ograniczył emocjonalne kłótnie, wcale nie miał zamiaru epatować rozpaczą. Chłód pozbawionych miłości ludzi emanuje z drobnych gestów, pojedynczych słów, zdradzających obojętność, codziennych nawyków, których nikt już nie bierze za symptomy atrofii strefy emocjonalnej. Czytaj więcej.